W przypadku kiedy Pan/Pani należą do kręgu osób uprawnionych do dziedziczenia możliwe są dwie ścieżki postępowania. Pierwsza możliwość to notarialne poświadczenie dziedziczenia, a druga to postępowanie sądowe w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku.
Kancelaria prowadzi szereg spraw przed sądami w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku, jak również w postępowaniach o dział spadku.
Należy pamiętać, że, o ile Sąd wyda postanowienie stwierdzające nabycie spadku w każdej sytuacji, to w przypadku notarialnego poświadczenia dziedziczenia nie zawsze jest ono możliwe. I tak notariusz odmówi poświadczenia dziedziczenia, gdy:
- ma ono nastąpić na podstawie testamentu szczególnego;
- spadkobierca zmarł przed dniem 1 lipca 1984 r.;
- spadkodawca w chwili śmierci był cudzoziemcem lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, nie zamieszkiwał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- w skład spadku wchodzą prawa rzeczowe lub posiadanie nieruchomości położonej za granicąJeśli w skład spadku wchodzą długi lub też istnieją inne powody, dla których spadkobiercy nie chcą przyjąć spadku, mogą go odrzucić. Powinni jednak uczynić to w terminie zakreślonym przez kodeks cywilny i zachować odpowiednią formę dla swojego oświadczenia.
Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku odbywa się na wniosek. Oznacza to, że Sąd nie wszczyna sam takiego postępowania (z urzędu) tylko czeka aż ktoś z zainteresowanych wniesie sprawę do sądu. Postępowanie takie ma charakter nieprocesowy (jest bezsporne) dlatego też pismo otwierające sprawę nazywa się wnioskiem a nie pozwem.
We wniosku należy wymienić, jako uczestników, wszystkich potencjalnych spadkobierców. Przedstawić wszystkie okoliczności sprawy, takie jak zmarł spadkodawca, czy dziedziczenie następuje z ustawy czy z testamentu, co wchodzi w skład spadku.
Oświadczenie o odrzuceniu spadku składa się przed notariuszem lub w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania składającego oświadczenie. Można je złożyć również w sądzie spadku, w toku rozprawy o stwierdzenie praw do spadku.
Należy jednak pamiętać, że termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku wynosi 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku, czyli o śmierci spadkodawcy. Natomiast oświadczenie o odrzuceniu spadku złożone po terminie skutkuje przyjęciem spadku, co wiąże się z nieograniczoną odpowiedzialnością za długi spadkowe.
Jednak warto wskazać, że dziedziczenie długów czekają zmiany z dniem 18 października 2015 roku. Nowe przepisy zapewniają większą ochronę dłużnikom i będą miały zastosowanie do spadków, które zostały otwarte z tą datą lub późniejszą. Jeśli zatem spadkobierca w okresie 6 miesięcy od dowiedzienia się o tytule do dziedziczenia nie zrobi nic, odziedziczy spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Będzie odpowiadał za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwntarzu stanu czynnego spadku.
Co do zasady otrzymanie darowizny lub nabycie spadku wiąże się z obowiązkiem podatkowym. Jednak istnieje szereg zwolnień z tego podatku.
Obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady, z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza.
Podatkowi nie podlega nabycie majątku w drodze spadku o czystej wartości nieprzekraczającej kwoty wolnej, która wynosi:
9637 zł – dla osób należących do I grupy podatkowej,
7276 zł – dla osób należących do II grupy podatkowej,
4902 zł – dla osób należących do III grupy podatkowej.